Thursday, November 30, 2023

सांज्याची पोळी

जिन्नस

जाड रवा १ वाटी
चिरलेला गूळ १ वाटी
साखर अर्धी वाटी
साजूक तूप २ ते ४ चमचे
पाणी दीड वाटी
गव्हाचे पीठ २ वाट्या
थोडे मीठ
तेल १ ते २ चमचे

क्रमवार मार्गदर्शन :

मध्यम आचेवर कढई तापत ठेवा. नंतर त्यात २ चमचे साजूक तूप आणि रवा घालून खमंग भाजा. नंतर त्यात दीड वाटी पाणी घालून झाकण ठेवा. आच मंद करा. एक दणदणीत वाफ येऊ देत. नंतर रवा नीट ढवळून घ्यावा. नंतर त्यात गूळ १ वाटी व अर्धी वाटी साखर घालून परत ढवळा. परत झाकण ठेवा. आच मंद असू देत. परत काही सेकंदाने झाकण काढून परत एकसारखे नीट ढवळा. हा आपला नेहमीचा शिरा झाला आहे. फक्त यात दुप्पट पाणी घालायचे नाहीये आणि तूपही जास्त घालायचे नाही. शिरा थंड करायला ठेवा. आता कणिक भिजवून घ्या. आपण नेहमी पोळ्यांना भिजवतो तशीच कणिक भिजवायची आहे. कणकेत थोडे मीठ व १-२ चमचे तेल घाला. कणिक सैल भिजवा. थोडे पाणी जास्त घालून मळा व नंतर त्यात तेल घालून अजून नीट मळून घ्या. पुरणपोळीला जितकी सैल कणिक लागते तितकी सैल भिजवायची नाहीये. कणिक अर्धा तास भिजली की परत एकदा नीट मळून घ्या. आता शिराही थंड झाला असेल. आता मध्यम आचेवर तवा ठेवा. पुरणपोळीसारखीच ही पोळी करायची आहे. पुरणपोळीसारखी हलक्या हाताने लाटावी लागत नाही. पिठी लावताना गव्हाचीच लावा. तव्यावर पोळी घाला व छान खरपूस भाजा. पोळी लाटताना आपण जसे कडेकडेने लाटतो तशीच ही पोळी लाटायची आहे. खूप फुगते. शिऱ्याचा गोळा करून घेताना शिऱ्यात थोडे साजूक तूप घालून मळा. गरम पोळीवर साजूक तूप घाला व गरम असतानाच खा ! या पोळ्या गारही छान लागतात. १ पोळी खाल्ली तरी पोट भरते. १ वाटीच्या शिऱ्यात ७ पोळ्या होतात.


 

Tuesday, November 28, 2023

कोबीची भाजी

 जिन्नस :

कोबी ४ ते ५ वाट्या (उभा आणि बारीक चिरा)
बटाटा १ (साले काढू नका, काचऱ्यांना चिरतो तसा पातळ चिरा)
टोमॅटोच्या फोडी ४ ते ५
लाल तिखट १ चमचा
धनेजीरे पूड १ चमचा
मीठ चवीपुरते
चिमूट भर साखर
हिरव्या मिरच्या २ (जाड तुकडे करा)
कढीपत्ता ५-६ पाने
फोडणीकरता तेल, मोहरी, जिरे, हिंग व हळद

क्रमवार मार्गदर्शन :

चिरलेला कोबी पाण्याने धुवून एका रोळीत पाणी निथळण्याकरता ठेवा. मध्यम आचेवर कढई तापत ठेवा. त्यात जरूरीपुरते तेल घाला. तेल तापले की त्यात मोहरी, जिरे, हिंग व हळद घालून फोडणी करा. नंतर त्यात मिरच्यांचे तुकडे, कढीपत्ता, बटाटा व टोमॅटो घाला व कालथ्याने परतून घ्या. नंतर त्यात चिरलेला कोबी घाला व परत सर्व मिश्रण चांगले परतून घ्या. आता गॅस बारीक करा व कढईवर झाकण ठेवा. मंद आचेवर भाजी शिजवा. काही मिनिटांनी झाकण काढा व भाजी परता. परत एकदा वाफ द्या. भाजी शिजली की त्यात लाल तिखट, धनेजिरे पूड, मीठ व साखर घालून भाजी सर्व बाजूने ढवळा व झाकण ठेवून एक वाफ द्या. ही भाजी खूप चविष्ट लागते. पोळी भाताबरोबर खा.


 

 

Wednesday, November 08, 2023

7 cup barfi

जिन्नस :

हरबरा डाळीचे पीठ
ओल्या नारळाचा खव
साजूक तूप (पातळ करून)
भाजलेले बदाम-पिस्ते-काजू पूड
दूध (गरम करून गार करा)
साखर दीड वाटी
(साखर सोडून बाकी सर्व जिन्नस अर्धी वाटी)

क्रमवार मार्गदर्शन : मंद आचेवर कढई तापत ठेवा. त्यात आधी हरबरा डाळीचे पीठ घाला व पातळ केलेले तूपही घाला आणि मिश्रण भाजायला सुरवात करा. काही सेंकंद झाले की त्यात ओल्या नारळाचा खव घालून परत भाजा. नंतर काही सेकंद झाले की त्यात सुकामेवाची (बदाम,काजू,पिस्ते) पावडर घाला व ढवळा. नंतर लगेच दूध व साखर घाला आणि सतत ढवळत रहा. आता हे मिश्रण पातळ होईल. सर्व बाजूने सारखे ढवळत रहा. मिश्रण हळूहळू एकत्र यायला लागते. अजूनही खूप ढवळत रहा व मिश्रण कढईच्या बाजूने कोरडे पडायला लागेल. ढवळताना जड लागायला लागेल. आता गॅस बंद करा. मिश्रण अजूनही एकसारखे काही सेकंद ढवळत रहा. कूकर मध्ये भात लावतो त्या डब्याला साजूक तूपाचा हात लावा व हे मिश्रण त्यात ओता. त्यावर बारीक केलेले काजूचे तुकडे सजावटीसाठी घाला व एकसारखे करा. पूर्ण गार झाल्यावर वड्या पाडा. बर्फी चवीला खूप छान झाली आहे. यावर्षीच्या दिवाळीत लक्ष्मी पूजनाला प्रसाद म्हणून छान होईल. दिवाळीच्या हार्दिक शुभेच्छा !


 



Friday, September 29, 2023

तळणीचे मोदक

 जिन्नस

ओल्या नारळाचा खव ३ वाट्या
साखर दीड वाटी
साजूक तूप अर्धा चमचा
दूध (ओला नारळाचा खव भिजेल इतपत)
कणिक १ वाटी
मैदा १ वाटी
२-३ चमचे मोहन (कडकडीत गरम तेल)
चिमूटभर मीठ

क्रमवार मार्गदर्शन : मंद आचेवर कढई ठेवा. त्यात साजूक तूप, दूध, नारळाचा खव व साखर घाला व सारण एकजीव करा. आता आच मध्यम करा आणि सारण एकसारखे ढवळत रहा. सारख वितळून ओल्या नारळात एकजीव झाली की सारण तयार होते. गॅस बंद करा. आता एका परातीत कणिक मैदा घ्या. त्यात थोडे मीठ टाका व कडकडीत तेलाचे मोहन घाला आणि पीठ भिजवा. पीठ भिजवायला पाणी थोडे लागते. पुरी करताना खूपच घट्ट कणिक भिजवायला लागते. कणिक घट्ट भिजवा पण खूप घट्ट नको. भिजवल्यावर हातात थोडे तेल घेऊन कणिक मळा.


अर्ध्या तासाने मोदक करायला सुरवात करा. भिजवलेल्या पिठाची बारीक गोळी करून खूप पातळ पुरी लाटा. त्यात सारण भरा आणि उकडीच्या मोदकासारख्याच सर्व बाजूने कळ्या पाडा आणि मोदक वळा. एकेक मोदक करून झाला की तो ओल्या फडक्यात ठेवा म्हणजे वाळणार नाहीत. आता मध्यम आचेवर कढई ठेऊन त्यात मोदक तळण्यासाठी तेल घाला. तेल व्यवस्थित तापू दे. तेल तापले आहे की नाही ते बघण्यासाठी त्यात पिठाचा छोटा कण घाला. तो लगेच वर आला की तेल तापले असे समजावे. आता आच परत मंद करा व सर्व मोदक तळून घ्या. त्यात एक करंजी पण तळा. वरील दिलेल्या साहित्यात ११ मोदक आणि एक करंजी होते. मोदक खूप खुसखुशीत आणि कुरकुरीत होतात. बाप्पाला नैवेद्य दाखवा.


 

Wednesday, April 26, 2023

कोथिंबिरीची भजी

 जिन्नस:

चिरलेली कोथिंबीर २ वाट्या
हरबरा डाळीचे पीठ पाव ते अर्धी वाटी
पाव चमचा लाल तिखट
पाव चमचा धनेजिरे पूड
चिमूटभर हळद,
चवीपुरते मीठ
तेल अर्धा चमचा (गार किंवा गरम केलेले)
तळणीसाठी तेल

मार्गदर्शन : चिरलेली कोथिंबीर चाळणीत घालून धुवून घ्या. पाणी निथळण्यासाठी चाळणीखाली एक ताटली ठेवा. पाणी पुर्णपणे निथळायला हवे. नंतर ही चिरलेली कोथिंबीर एका भांड्यात काढून घ्या. त्यात  डाळीचे पीठ, चिमूटभर हळद, लाल तिखट, धनेजिरे पूड व चवीपुरते मीठ घालून हे मिश्रण कालवा. नंतर अगदी थोडे पाणी घालून परत कालवा. हे मिश्रण थोडे सैलसर झाले पाहिजे. पातळ नको आणि घट्ट तर नकोच. नंतर यात अर्धा चमचा तेल (गार किंवा गरम) घाला. परत एकदा चमच्याने मिश्रण ढवळा. आता कढईत तेल तापत ठेवा. तेल पुरेसे तापले की त्यात चमच्याने एकेक करत भजी सोडा. आच मध्यम ठेवा. लालसर रंग येईपर्यंत भजी तळा व नंतर झाऱ्याने टिश्यु पेपर वर काढून घ्या म्हणजे तेल झिरपेल.

ही भजी खाताना कोथिंबिरीचा उग्रपणा चवीत आला पाहिजे म्हणूनच डाळीचे पीठ जास्त घालायचे नाही. याचप्रमाणे मेथीची व पालकाची भजी करा. मस्त लागतात. पालक-मेथी-कोथिंबीर याची चव भजी खाताना लागली पाहिजे.


 

Monday, April 24, 2023

लिंबू सरबत (साधे-सोपे आणि सर्वात श्रेष्ठ)

 

जिन्नस:
२ लिंबांचा रस
साखर १० चमचे
मीठ पाव चमच्यापेक्षाही खूपच थोडे (अगदी चिमूटभर नको)
पाणी ५ वाट्या
मार्गदर्शन : वरील सर्व जिन्नस एकत्र करून मिश्रण ढवळा. वर साखरेचे प्रमाण दिले असले तरी ते तुम्हाला हवे तसे घ्यावे. सरबत चवीला कसे पाहिजे यावर अवलंबून आहे. सरबत आंबट-गोड आणि किंचित खारट चव असलेले मला आवडते. लिंबांचा आकार, ते किती प्रमाणात रसदार आहे यावर साखर-मीठ आणि पाण्याचे प्रमाण ठरवावे. २ लिंबांचे २ ग्लास भरून सरबत होते. (फोटोतला ग्लास)
मी डोंबिवलीत रहात असतना २५ लिंबांचे घट्ट मिश्रण तयार करून ते फ्रीज मध्ये ठेवायचे. काचेची बरणी स्वच्छ धुवून कोरड्या फडक्याने पुसून घ्यावी. बरणी पूर्ण कोरडी पाहिजे. त्यात पहिल्यांदा मीठ पेरावे व नंतर तयार केलेले घट्ट मिश्रण ओतावे. बरणीचे झाकण घट्ट लावावे. जेव्हा सरबत करायचे असेल तेव्हा बरणीतून चमच्याने एका ग्लासमध्ये मिश्रण घ्यावे व त्यात पाणी घालून ढवळले की सरबत तयार.
बऱ्याच लिंबाचे सरबत बनवून ठेवायचे असेल तर लिंबाचा रस काढावा व वाटीने मोजावा. एका वाटीला अडीच वाट्या साखर घालावी म्हणजे ते टिकते. मीठही घालावे. बरणीत ओतण्या आधी मिश्रण डावेने नीट ढवळून घ्या.
सरबतासाठी मिश्रण घेण्या आधी डावेने बरणीच्या खालपासून मिश्रण ढवळावे. फ्रीजमध्ये ठेवलेले सरबताचे मिश्रण आठवड्यातून एकदा २ दिवसांनी डावेने बरणीच्या खालपासून ढवळून ठेवावा, नाहीतर साखर खाली बसते व आंबट लिंबाचा रस वर राहतो.
सरबत थंडगार हवे असल्यास बर्फाचे तुकडे घाला. लिंबू सरबत साखरेचे व पाण्याचे प्रमाण अगदी व्यवस्थितच हवे. सरबत पांचट तर नकोच नको, शिवाय ते अति आंबट व दाटही नको. साखरेची चव कळायलाच हवी. सरबत प्यायले की तुमचा मूड छान होणारच. बरे वाटत नसेल तर गरम पाण्यातून लिंबू सरबत द्यावे.
बाजारात बर्फाचे तुकडे तयार करण्यासाठी प्लॅस्टीकचे ट्रे मिळतात. ते आणून त्यात पाणी भरून ते फ्रीजर मध्ये ठेवा म्हणजे बर्फाचे तुकडे तयार होतील.
हिवाळ्यात आई १०० लिंबे आणायची व त्यात बरेच पदार्थ करत असे. लिंबाचे सरबत, गोड लोणचे, तिखट लोणचे, खारातल्या मिरच्या. Rohini Gore



Wednesday, April 12, 2023

पळीवाढं पिठलं

 जिन्नस :
हरबरा डाळीचे पीठ अर्धी ते पाऊण वाटी
लाल तिखट पाव चमचा
धनेजिरे पूड पाव चमचा
चवीपुरते मीठ
तेल २ ते ३ चमचे
लसूण पाकळ्या २ (बारीक चिरलेल्या)
१ मिरची ( तुकडे करून व बिया काढून)
कांदा पाव किंवा त्यापेक्षा थोडा कमी ( बारीक चिरलेला)
कढिपत्ता २-३ पाने
फोडणी करता मोहरी, जिरे, हिंग, हळद

क्रमवार मार्गदर्शन : एका भांड्यात डाळीचे पीठ, लाल तिखट, धनेजिरे पूड, (वर लिहिल्याप्रमाणे पाव चमचा,) चिमूटभर हळद, चिमुटभर हिंग आणि चवीपुरते मीठ एकत्र करून पीठ भिजवा. त्यात अडीच ते पावणे तीन वाट्या पाणी घालून पीठ कालवून घ्या. पिठाची गुठळी राहाता कामा नये. एका कढईत तेल तापत ठेवा. ते पुरेसे तापले की त्यात मोहरी, जिरे, हिंग, हळद घाला आणि लगेचच मिरची-लसूण-कांदा (चिरलेले) कडिपत्ता घाला व झाकण ठेवा. कांदा पटकन शिजण्याकरता अगदी थोडे पाणी घाला. कांदा लसूण शिजले की त्यात तयार केलेले डाळीचे पीठ घाला.

आता गॅसची फ्लेम तीव्र करायची आहे आणि कालथ्याने हे मिश्रण पटापट ढवळायचे आहे जेणेकरून सर्व मिश्रण एकसंध शिजले गेले पाहिजे. मिश्रणाला बुडबुडे आले की समजावे पिठलं तयार झाले आहे. तरीही अजून ढवळत रहा. मिश्रणातून वाफा यायला लागतील. आता गॅस बंद करा आणि लगेचच पिठलं पानात वाढून पोळीशी खा.असे हे गरम गरम, तिखट तिखट पिठलं खूप चविष्ट लागते. घसा शेकून निघतो आणि तोंडालाही चव येते.