दही मिसळ

वाढणीः ४ जण

जिन्नसः
हिरवे मूग १ वाटी
२ टोमॅटो
२ कांदे
२ बटाटे
लसूण पाकळ्या ७-८
हिरव्या मिरच्या ५-६
आल्याचा छोटा तुकडा
लाल तिखट दीड चमचा
धनेजीरे पूड दीड चमचा
गरम मसाला दीड चमचा
थोडे दाण्याचे कूट
थोडा ओल्या नारळाचा खव
मीठ
कोथिंबीर
तेल
मोहरी, हिंग, हळद
पातळ पोह्यांचा चिवडा
शेव
दही
लिंबू १



क्रमवार मार्गदर्शनः

हिरव्या मुगाची उसळ : हिरवे मूग सकाळी पाण्यात भिजत घाला. रात्री चाळणीत ओतून ठेवा म्हणजे पाणी निथळून जाईल. पाणी निथळण्याकरता चाळणीखाली एक ताटली ठेवा. चाळणीवर पूर्ण मूग झाकून जातील अशी एक ताटली ठेवा. सकाळी त्याला मोड आलेले दिसतील. दुपारी १२ ते १ च्या सुमारास जेवणाच्या वेळेस मोड आलेल्या कडधान्याची उसळ करा. मी हिरवे मूग वापरले आहेत. मटकी, हिरवे मूग व मटकी मिक्स आवडीप्रमाणे घ्या. मध्यम आचेवर छोटा कुकर तापत ठेवा. तो पुरेसा तापला की त्यात तेल घाला व मोहरी हिंग हळद घालून फोडणी करा. त्यात चिरलेला अर्धा कांदा व टोमटो घालून थोडे ढवळा. नंतर त्यात मूग घाला. नंतर लाल तिखट, धनेजीरे पूड , गरम मसाला व चवीपुरते मीठे घालून पूर्ण मूग भिजतील एवढे पाणी घालावे. नंतर थोडे ढवळून कुकरचे झाकण लावा व एक शिट्टी करा.

कांदे बटाट्याचा रस्सा : मध्यम आचेवर पातेले/कढई ठेवा. ते पुरेसे तापले की त्यात तेल घाला व मोहरी, हिंग, हळद घालून लसूण आले व मिरचीचे वाटण घाला. ते थोडे फोडणीतच परतून घ्या. नंतर बटाटे व कांदे बारीक चिरून त्यात घाला. चवीपुरते मीठ घाला. अगदी थोडे दाण्याचे कूट व ओल्या नारळाचा खव घाला म्हणजे रस्सा दाट होईल. नंतर त्यात पाणी घालून झाकण ठेवा. वाफेवर कांदे बटाटे शिजतील. थोड्या वेळाने झाकण काढून त्यात थोडी चिरलेली कोथिंबीर घाला. चांगले ढवळा. आता थोडी आच वाढवा व पाहिजे असल्यास पाणी घाला. हा रस्सा थोडा पातळ असावा.

कांदा टोमॅटोची कोशिंबीर : टोमॅटो व कांद्याची लाल तिखट, मीठ व थोडी साखर घालून कोशिंबीर करा. त्यात थोडी कोथिंबीर घाला.

आता एका खोलगट डीशमध्ये आधी उसळ घाला. नंतर त्यावर कांदे बटाट्याचा रस्सा व कांदे टोमॅटोची कोशिंबीर घाला. नंतर त्यावर चिवडा, शेव, दही घाला. दह्यावर थोडे लाल तिखट, धनेजीरे पूड, व थोडे मीठ घाला. शोभेकरता थोडी चिरलेली कोथिंबीर घाला व खावयास द्या. यावर पाहिजे असल्यास थोडे लिंबूही पिळा. उसळ व रस्सा गरम पाहिजे.

पातळ पोह्याच्या चिवड्याची रेसिपी दिली आहे. ही मिसळ झणझणीत नसल्याने लहान मुले व आजीआजोबांनाही आवडते. हा एक पौष्टिक व पोटभरीचा पदार्थ आहे.

पुरी

जिन्नस : कणीक २ वाट्या चवीपुरते मीठ तेल ६ चमचे कोमट पाणी तळण्यासाठी तेल क्रमवार मार्गदर्शन : कणकेमध्ये चवीपुरते मीठ व तेल घालून कोमट पाण्याने घट्ट भिजवा व तेलाचा हात घेऊन थोडी मळा. कणकेवर झाकण ठेवा. २० मिनिटे कणीक मूरू द्यावी. नंतर कढईत तेल घाला. तेल जरा जास्त घ्या म्हणजे साधारण अर्धी कढई होईल इतपत घ्या व मंद आचेवर कढई तापत ठेवा. पुऱ्या फुगायला तेल थोडे जास्त लागते. जास्त असलेल्या तेलात पुऱ्या तळल्या की त्या छान होतात. तेलाचा हात घेऊन मुरलेली कणीक चांगली मळून घ्या. एकसंध व नितळ दिसली पाहिजे. आता कणकेचा अर्धा भाग घ्या व त्याची जाड सुरनळी बनवा. नंतर त्याचे छोटे एकसारखे गोळे बनवून घ्या. नंतर परत अर्ध्या कणकेचे असेच छोटे गोळे बनवा. हे गोळे झाकून ठेवा.आता तापत ठेवलेल्या कढईची आच थोडी वाढवा. आणि पुऱ्या लाटायला घ्या. २ ते ३ पुऱ्या लाटून झाल्या की त्या आधी तळून घ्या. मग परत २-३ लाटा. लाटताना गरज पडली तर बोटाला थोडे तेल घेऊन पुरीच्या गोळ्याला लावा. पुरी लाटताना गोळा परत हाताच्या तळव्यावर ठेवून परत गोल गोल वळा व किंचित चपटा करा. पुरी सर्व बाजूने एकसारखी लाटा. पातळ लाटा, पण खूप पातळ नको. तेल व्यवस्थित तापले आहे का नाही याची चाचणी करा म्हणजे कणकेचा एक छोटा कण तापलेल्या तेलात घाला. तो जर लगेच पटकन वर आला तर तेल पुरेसे तापले असे समजावे. तेल जर का पुरेसे तापले नसेल तर तो सोडलेला छोटा कणकेचा कण तसाच तळाशी बसतो. आता आच मध्यम करा. २ पुऱ्या लाटल्या की एकेक करून तळा. तेल तापल्यामुळे पुरी फुगून वर येईल व तेलात तरंगायला लागेल. मग पुरी उलटा व झाऱ्याने कढईच्या बाजूला पुरीला धरा म्हणजे तेल निथळेल. पटकन फुगली नाही तर झाऱ्यानेच पुरीवर थोडे थोडे कढईतले तेल घाला. पुरी लगेच फुगेल. पुरी ब्राऊन रंगावर तळून काढा म्हणजे ती कच्ची राहणार नाही. तळून झाली की टीप कागदावर पुऱ्या काढून ठेवाव्या म्हणजे तेल निथळून जाईल व पुऱ्या तेलकट होणार नाहीत. काहींना कडक पुऱ्या आवडतात. कडक पुऱ्या करण्यासाठी आच मध्यम आचेपेक्षा थोडी कमी ठेवावी म्हणजे पुरी फुगणार नाही व ब्राऊन रंग यायला थोडा वेळ लागेल व पुरी तेलात जास्त वेळ राहिल्याने कडक होईल. पुरी चांगली लागते याबरोबर : श्रीखंडपुरी, आमरसपुरी, खीरपुरी, पुरीभाजी (उकडून बटाट्याची) पुरी सणासुदीला करतात, शिवाय लग्नकार्यात, व घरातल्या कोणत्याही शुभकार्यात करतात. आम्ही दोघी बहिणी लहानपणी फुगलेल्या पुरीला "टम्म" पुरी म्हणायचो. एकदा आईने थोड्या पुऱ्या साजुक तुपात तळल्या होत्या आणि आम्ही त्या आमरसाबरोबर खाल्या. खूपच छान लागल्या.

कारले काचऱ्या

जिन्नस :

कारली
लाल तिखट
धनेजीरे पूड
मीठ
साखर
दाण्याचे कूट
तेल
फोडणीसाठी मोहरी, हिंग, हळद

क्रमवार मार्गदर्शन : सर्वात आधी कारली पाण्याने धुवून घ्या व कोरड्या फडक्याने पुसून घ्या. कारल्यामध्ये पाणी अजिबात राहता कामा नये. पूर्णपणे कोरडी झाली पाहिजेत. नंतर त्याच्या गोल व खूप पातळ चकत्या करा. त्यातल्या बिया काढून टाका. आता मध्यम आचेवर कढई तापत ठेवा व ती तापली म्हणजे पुरेसे तेल घाला. ते तापले की त्यात मोहरी, हिंग व हळद घालून फोडणी करा. नंतर त्यात गोल व पातळ केलेले कारल्याचे काप घाला व परता. आता थोडी आच मंद करा. नंतर त्यावर झाकण ठेवा. काही सेकंदांनी झाकण काढा व परता. नंतर त्यात लाल तिखट, धनेजीरे पूड, चवीपुरते मीठ व थोडी साखर घाला. नंतर थोडी आच वाढवा व काचऱ्या व्यवस्थित परत परतून घ्या. परत एकदा त्यावर झाकण ठेवा व आच मंद करा. काही सेकंदांनी परत झाकण काढा व परता. ह्या काचऱ्या परतून परतून चांगल्या कुरकुरीत होतील. नंतर त्यात थोडे दाण्याचे कूट घाला व ढवळा. झाल्या तयार काचऱ्या. खूप छान लागतात. आमटी भाताबरोबर छान लागतात.

फ्लॉवर मटार

जिन्नस :

फ्लॉवर फुले ५ वाट्या
मटार १ वाटी
१ मिरची तुकडे करून
लाल तिखट अर्धा चमचा
धनेजीरे पूड अर्धा चमचा
गरम मसाला अर्धा चमचा
फोडणीसाठी तेल
फोडणीसाठी मोहरी, हिंग, हळद व जीरे
अगदी थोडी चिरलेली कोथिंबीर
मीठ व साखर चवीपुरते

क्रमवार मार्गदर्शन : फ्लॉवरची फुले व मटार पाण्याने धूवून घ्या. मध्यम आचेवर कढई तापत ठेवा. ती पुरेशी तापली की त्यात मोहरी, जीरे, हिंग व हळद घाला. नंतर त्यामध्ये मिरच्यांचे तुकडे घालून फ्लॉवर व मटार घाला. आता आच थोडी कमी करा व भाजी परतून घ्या. त्यावर झाकण ठेवा. काही सेकंदांनी झाकण काढून परत थोडे ढवळा. नंतर त्यात लाल तिखट, धनेजीरे पूड, व गरम मसाला घाला. चवीपुरते मीठ व साखर घाला. चिरलेली थोडी कोथिंबीर घाला व कालथ्याने भाजी परता. थोडी परतली की त्यावर परत झाकण ठेवा. व काही सेकंदांनी परत झाकण काढून भाजी ढवळा. ही भाजी पटकन शिजते. ही भाजी खूप शिजवू नका. चव चांगली येत नाही. शिजली की लगेच गॅस बंद करा.

सातुचे पीठ

जिन्नस :

गहू २ वाट्या
हरबरा डाळ १ वाटी
उडीद डाळ अर्धी वाटी

मध्यम आचेवर कढई तापत ठेवा व त्यात वरील धान्य खमंग भाजून घ्या. गार झाले की गिरणीतून दळून आणा. थोडे रवाळ दळा.

वरील पीठात दूध साखर/गुळ घालून मिक्स करून तसेच खातात. छान लागते. पौष्टीक आहे. लाडू करायचे झाल्यास खालीलप्रमाणे करा.

वरील दळून आणलेले पीठ परत एकदा साजूक तूपावर खमंग भाजा. पीठ भाजून झाले की जेवढे पीठ घ्याल तेवढाच गूळ घाला व त्याचे लाडू वळा. हे लाडू पण चविष्ट लागतात.